İslam dini, inananlar için sadece ibadetler ve manevi değerler üzerine kurulu bir yaşam tarzı değil, aynı zamanda sosyal adaletin sağlanması ve toplumsal yardımlaşmanın teşvik edilmesi üzerine de büyük bir vurgu yapar.

Bu bağlamda, zekât, Müslümanların mali durumlarına göre belirlenen bir oranda varlıklarından pay ayırarak ihtiyaç sahiplerine yardım etmelerini öngören önemli bir ibadet ve sosyal sorumluluktur. Ancak zekâtın kimler tarafından verilmesi gerektiği ve hangi şartlar altında zorunlu hale geldiği konusu, bazen karmaşık olabilir.

Zekât vermek ile yükümlü olan kişilerin belirlenmesi, İslam hukukçuları tarafından detaylı bir şekilde incelendiği ve belirlendiği söylenmektedir. Bu yazımızdada, kimler zekât vermekle yükümlüdür bunu inceleyeceğiz.

Zekât, sadece bireyin sahip olduğu maddi varlıklar üzerinden değil, aynı zamanda belirli bir miktardan fazla gelire veya mala sahip olma durumuna bağlı olarak da verilir. Bu nedenle, zekât vermek, yükümlü olan kişilerin tespit edilmesi, kişinin sahip olduğu mal varlığı ve gelir düzeyi ile yakından ilişkilidir.

İslam'ın beş şartından biri olan zekât, toplumda daha fazla dayanışma ve yardımlaşma kültürünün gelişmesine katkıda bulunur. Ancak bu sorumluluğun doğru bir şekilde yerine getirilmesi için kimlerin zekât vermeye mecbur olduğunu bilmek ve bu konuda doğru bilgiye sahip olmak önemlidir.

Bu yazıda, zekât vermekle yükümlü olan kişilerin kimler olduğunu, hangi şartlar altında zorunlu hale geldiklerini ve zekâtın toplumsal açıdan önemini daha ayrıntılı bir şekilde ele alacağız. Böylece, okuyucularımızın zekâtın önemi ve bu ibadetin nasıl yerine getirilmesi gerektiği konusunda daha net bir anlayışa sahip olmalarını sağlayacağız.

Yardıma İhtiyacı Olan Mazlumlar: Zekâtın birincil hedefi, yardıma muhtaç olan mazlum kişilere yönlendirilmesidir. Hayatlarını idame ettirmekte zorluk çeken bu insanlar, toplumun zekâtla desteklenmeyi bekleyen öncelikli kesimini oluşturur. Zekât, onların yaşam standartlarını yükseltmek ve geçim sıkıntılarına çözüm bulmak için aktif olarak kullanılmalıdır.

Yoksul Kişiler: Yoksullar, genellikle temel gereksinimlerini karşılamakta güçlük çeken ve yaşam standartları düşük olan bireyleri ifade eder. Zekât, onların yaşam koşullarını düzeltmek, eğitim, sağlık ve konut gibi alanlarda destek sağlamak için etkili bir araçtır.

Borçlu ve Güç Durumda Olanlar: Borçlu ve ekonomik sıkıntı içindeki kişilere zekât ve sadaka vermek onların mali yüklerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Zekât, bu kişilere borç ödemeleri veya iş kurma gibi maddi desteklerle sağlanabilir.

Ramazan ayı, zekâtın verilmesi için özellikle uygun bir dönemdir. Bu kutsal ay geldiğinde, zekâtlarımızı doğru ve etkili bir şekilde kullanarak, toplumun daha adil ve dayanışma odaklı bir yapıya kavuşmasına katkıda bulunabiliriz.

Zekât şartları nelerdir diye bakacak olursak; belirli baş şartlar geçerlidir ve bu şartlar geçerlilik ve yükümlülük olarak iki ana kategoride incelenir.

İlk olarak, zekât vermenin temel şartı kişinin Müslüman olmasıdır. Allah'ın birliğine ve tekliğine, peygamberlere, Kuran'ı Kerim'e ve ahiret hayatına iman etmiş olanlar, imkanları dahilinde zekât vermelidirler. Bununla birlikte, zekât vermek için kişinin hür ve aklı başında olması da gereklidir.

Zekâtın gizlice veya açıkça verilebilmesi mümkündür. Ancak açıkça yapılan yardımlarda, karşı tarafın gururunu incitecek davranışlardan ve gösterişten kaçınılmalıdır. İslam'da, birine yardım etmenin gizlisi daha makbul kabul edilir, ancak diğer Müslümanları teşvik etmek için açıkça da yardım yapılabilir.

Zekât vermek sevabı Allah katında oldukça büyüktür. Ayrıca zekât vermek malı artırır ve malınızın bereketli olmasını sağlar.

Zekât verilecek kişi ile ilgili şartlar arasında, Müslüman olması ilk sıradadır. Ancak zekât almak için kişinin, ekonomik bağımsızlığa sahip olmaması, yani maddi zorluklar içinde olması gerekir.

İslam'da zekâta tabi olan mallar dört ana gruba ayrılır. Ticari mallar ve tarım ürünleri zekâta tabi iken, altın, gümüş ve hayvanlar da ihtiyaç sahiplerine zekât olarak verilebilir.

Zekâtın kimlere verilebileceği konusu zekatla ilgili hadis ve ayetlerde Allah'ın (c.c) Kur'an-ı Kerim'de bizlere bildirdiği hususlardan biridir. Bu kapsamda, fakirlere, miskinlere, zekât toplamakla görevlendirilen memurlara, müellefe-i kulûb olarak adlandırılan kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kimselere, esaretten kurtulacaklara, borçlulara, Allah yolunda cihad edenlere ve yolda kalmış olanlara zekât verilebilir.

Avrupa Yardım Vakfı olarak; bizlerde yardıma muhtaç olan kardeşlerimize zekât ve sadaka vermek için bağışlarınıza talibiz.