Zekat ve Sadaka Arasındaki Farklar
Bu yazımızda en çok merak edilen konulardan olan zekât ve sadaka arasındaki farklar nelerdir sorularını cevapladık.
Dinimize göre, insanın dünya üzerindeki varlıkları, gördükleri ve göremedikleri, yani yeryüzündeki her şey, Allah'a aittir. Allah, insanlığa sunduğu bütün nimetleri ve lütufları bir imtihan olarak insanın önüne koymaktadır. Bu gerçeğin farkında olan her Müslüman, bu nimetlere şükretmek ve kendisini hatırlatmak amacıyla belirli ibadetleri yerine getirmelidir.
Sadaka vermek de bu ibadetlerden biridir. Müslümanlar, sahip oldukları mal ve varlıkların bir kısmını Allah rızası için paylaşarak, bu nimetlere şükretmek amacıyla sadaka vermeyi sürdürmelidirler.
Bu yazımızda zekât ve sadaka vermek ile ilgili en çok merak edilen ve araştırılan konulardan olan zekât ve sadaka arasındaki farklar nelerdir sorusuna zekât nedir kimlere verilir, sadaka nedir kimlere verilir ve soruları ile ilgili detaylı cevapları sizlerle paylaşacağız.
Zekât Nedir?
Dinimizde Müslümanların yerine getirmesi gereken beş farz şart bulunmaktadır. İslam'ın beş şartı olarak bilinen bu kutsal görevler şunlardır: Kelime-i Şehadet getirmek, namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek ve hacca gitmek. İslamiyet'i benimseyen bir bireyin kendisini Müslüman olarak tanımlayabilmesi için bu beş şartı eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi gerekir.
Bu sonuçtan yola çıkacak olursak; zekât vermek de İslam'ın beş şartı içinde yer alarak büyük bir öneme sahiptir. Müslümanlar, mal varlıklarının belirli bir oranını ihtiyaç sahiplerine ulaştırarak, toplumsal dayanışma ve yardımlaşma prensiplerini yaşatmak adına zekâtı yerine getirirler. Bu ibadet, Müslümanların maddi refahlarını paylaşma ve şükretme sorumluluğunu vurgular.
Zekât anlamı nedir kısaca bahsedelim: Zekât anlamı; “artma, çoğalma, övgü ve bereket” anlamlarına geldiği bilinir. İslamiyet’teki anlamı ise dinen zengin sayılan yani nisab miktarda mala sahip olan bir Müslümanın sahip olmuş olduğu malların, dinimizde belirlenen miktarlarda yine dinimizce belirlenen sınıflara vermesi gereken pay anlamına gelir.
Sadaka Nedir?
Sadaka vermenin önemi ve fazileti dinimizde birçok ayet, hadis ve sünnet ile bizlere aktarılmıştır. Sadakanın en basit tanımı ise Allah rızasını ve sevgisini kazanmak için ya da verdiği nimetler karşısında şükrettiğimizi göstermek için, bir Müslümanın başındaki belaları defetmek için herhangi bir karşılık beklemeden ihtiyaç sahiplerine yaptığı yardımlardır.
Sadaka hadisleri kısa olanlardan bir tane örnek eklemek sizlere “Dinimizde Allah rızası olarak ihtiyaç sahiplerine yapılan her iyilik birer sadaka olarak kabul edilmekte”. Sözünü daha da açıklayıcı ve anlamlı kılacaktır.
Sadaka hadis için vereceğimiz örnek hadis şu şekildedir: Peygamber Efendimiz, ‘’Kişinin tebessüm etmesi de sadakadır’’ buyurmuştur.
Zekât ve Sadaka Arasındaki Farklar
Zekât ve sadaka arasındaki farklar nedir diye düşünecek olursak biraz önce belirttiğimiz gibi zekât bir farzdır yani yapılması zorunlu olan bir ibadettir. Sadaka ise sünnet olan bir ibadettir. Yapılmaması halinde zararı yoktur, fakat yapılması durumunda hem bu dünyada hem de de ahiret hayatında artıları mevcuttur.
Zekât, İslam dininin beş şartından birisidir. Her Müslüman, yılda bir kez elinde mevcut olan malın miktarına ve kendi ekonomik durumuna bakarak kırkta birini ihtiyaç sahiplerine vermelidir. Sadaka ise dinen içerisinde zorunluluk barındırmayan bir ibadettir.
Zekat verebilmenin belirli şartları vardır fakat sadaka için böyle bir şart aranmamaktadır. Bu şartlar kişinin akıl sağlının yerinde olması ve ergenlik çağına ulaşmış olmasıdır. Zekat, zengin olarak kabul edilen kişilerin ihtiyaç sahiplerine verdiği malların belli bir tutarı olarak kabul edilmektedir.
Zekât, her Müslümanın yılda bir kez vermesi gereken bir ibadettir, sadaka için böyle bir yoktur. Siz değerli yardımseverlerimize zekât ve sadaka arasındaki fark nedir kısaca bahsetmiş olduk.
Şimdi ise Her müslümanın sadaka vermesi gerekir mi? sorusunu bir hadis ile yanıtlayalım:
Resulullah efendimizle Eshab-ı kiram arasında şöyle bir konuşma geçtiği bilinmektedir. Peygamber efendimiz buyurur ki:
- Her müslümanın sadaka vermesi lazımdır.
- Ya Resulallah, bulamayan kimse ne yapar?
- Çalışır, kazanır ve sadaka verir.
- Çalışacak bir iş bulamazsa ne olur?
- İhtiyacı olan kimseye herhangi bir şekilde yardım eder.
- Yardım edilecek bir kimse de bulamazsa?
- Herhangi iyi bir iş yapması [malım olsaydı ben de verirdim demesi, birine yol göstermesi, yoldaki sıkıntı veren bir şeyi kaldırması, ölümü hatırlaması, zararı dokunmaktan sakınması, ilim öğrenmesi ve öğretmesi gibi hususlar] da maddi olmasa da verilebilecek sadakalardandır. (Buhari, Müslim, Nesai)
Yukarıdaki hadiste belirtildiği üzere; sadaka malı çoğaltır. Sadaka veremiyorsanız dahi niyet etmek Allah'ın kalbinizdeki bu istwği görmesine neden olur. Sadaka sadece maddi anlamda bir yardım içermeyebilir ve kalbinizden geçen iyiliklerde bir sadaka görevi görebilir.